door Vincent van de Vrede

Emmy

U gaf al eerder aan dat u de zaak niet alleen doet, maar met uw vrouw Emmy.

‘Zeker, we hebben de zaak altijd helemaal samen gedaan. We zijn al meer dan vijftig jaar getrouwd en dat is, dat kan ik over Emmy echt zeggen, een zegen in mijn leven. We werken nog steeds samen in één werkkamer. In zo’n tijd bouw je natuurlijk ook een enorme band op.’

Waar bestaat haar aandeel in de zaak uit?

‘Ik doe meestal de inkoop, het prijzen en de beschrijvingen. Emmy de totale administratie, het verzorgen en samenstellen van de catalogi, de computerzaken en nog veel meer. Zonder haar zou ik als een kind met lege handen staan, want ik heb totaal geen benul van die zaken. Trouwens, Emmy had ook altijd de leiding over het personeel dat wij hebben gehad, dat was ook een heel werk. Bovendien is zij meer sociabel dan ik, wat in het contact met klanten natuurlijk ook heel belangrijk is.’

Heeft zij ook de voorraad mede bepaald?

‘Zeker, en vooral toen zij zich zo’n dertig jaar geleden op grafiek begon te richten. Denk bijvoorbeeld aan zeventiende- en achttiende-eeuwse prenten, etsen en houtsneden. Niet de echt beroemde namen, want daarvoor ontbrak het geld, maar wel de vele interessante tijdgenoten, de wat onbekendere, maar daarom zeker niet oninteressante kunstenaars. Daarin heeft ze een mooie handel opgebouwd, totdat de zaak groter werd, de kinderen opgroeiden en het te druk werd voor deze bedrijfstak. Jammer, want zo had zij haar eigen niche. Ze heeft het later niet meer goed kunnen oppakken, want voor de inkoop van grafiek moet je beslist kunnen reizen, en door omstandigheden kan ze dat niet meer zo goed. Zodoende is het een beetje naar de achtergrond verschoven. Maar nog steeds heeft zij enkele mappen met, ik mag wel zeggen, zeer bijzondere grafiek.’

Jullie hebben naast het antiquariaat ook veertig jaar een uitgeverij gehad.

‘Ja. Daarin gaven we voornamelijk reformatie- en boekgeschiedenis en bibliografische werken uit. We zijn er zo een beetje ingerold eigenlijk, al snel na de start van onze zaak. We werden daarbij niet gehinderd door enige opleiding. Het eerste boek dat we uitgaven stamt uit 1960. In de eerste jaren hebben we ons vooral gericht op reprints, omdat dat toen een goede business bleek, waar veel vraag naar was. Je hoefde geen honorarium aan een auteur te betalen, dat scheelde ook in de kosten. Al spoedig liep de uitgeverij goed en werden we ook benaderd door nieuwe auteurs. Of we stelden zelf een uitgave voor, omdat onze interesse was gewekt door een artikel van deze of gene in een vakblad.’

Welke boeken liepen het best?

‘Dat waren de boeken die niet alleen de geschiedenis van de reformatie, maar ook die van het boek behandelden. Een goed voorbeeld is Erasmus and His Catholic Critics, geschreven door Erika Rummel. We gaven het in 1989 uit en het was een groot succes. We hadden ook naam, omdat we goed betaalden en voor verzorgde uitgaven zorgden.’

Wanneer besloten jullie de uitgeverij van de hand te doen?

‘Eind jaren negentig. We werden een dagje ouder en het werd wat veel allemaal. Je zit toch met een opslag van tienduizenden boeken. Alle boeken die we ooit uitgaven waren namelijk nog leverbaar. Na lang onderhandelen hebben we toen oudejaarsdag 1999 de verkoop beklonken met Bas Hesselink van Forum. Hij heeft de boel overgenomen. Zijn uitgeverij heet nu Hes & De Graaf.’