door Vincent van de Vrede

Mooie boeken in een opgeruimde winkel

Mirjam Timmermans begon in 2006 haar antiquariaat. Dat noemde ze toepasselijk Coriovallum, de Latijnse naam voor de stad waar zij gevestigd is: Heerlen. Het klinkt gewaagd om in een tijd waarin het ene na het andere antiquariaat de deuren sluit, nog een winkel te openen. Coriovallum blijkt echter succesvol. Internet is weliswaar een onmisbaar verkoopkanaal, maar de winkel trekt ook de nodige klanten en is bovendien zeer belangrijk voor de inkoop. Wat opvalt aan Timmermans is haar professionele benadering. Ze bewaakt de kwaliteit van haar voorraad nauwgezet en houdt van een nette winkel. Een gesprek.

Waarom wilde je een antiquariaat met een open winkel beginnen?

‘Boeken zijn altijd mijn hobby geweest. Ik beheerde bovendien jarenlang de bibliotheek van de Arbodienst, dus ook in mijn werk was ik actief met boeken bezig. Toen ik mijn baan verloor door een reorganisatie, vond ik het tijd worden om de bakens te verzetten. Ik besloot toen een antiquariaat te beginnen, waarbij een deel van mijn eigen boeken als basis diende. Eigenlijk was dat pas mijn plan voor als ik vijfenzestig was, maar achteraf ben ik blij dat ik al eerder de mogelijkheid had. Ik zie me niet meer na mijn pensioen nog de energie opbrengen om zo’n hele zaak op te bouwen. Een winkel openen lag misschien niet zo voor de hand in een tijd waarin veel boekenzaken moeten stoppen, maar ik was ervan overtuigd dat ik een kans had. Dat kwam mede omdat er in Heerlen geen antiquariaat met een open winkel meer was en ik zodoende een goede kans op de markt had. Dat bleek ook op te gaan: al snel wist men de weg naar Coriovallum te vinden.’

Maar je bent ook op internet actief.

‘Ja, absoluut. Daar kun je tegenwoordig niet meer zonder, en ik denk ook dat die afhankelijkheid alleen maar toe zal nemen. Het antiquariaat heeft zich echt verplaatst van de winkel naar de stoel achter het scherm. Die verzamelaar die vroeger langs de rekken speurde en sneupte op zoek naar dat ene juweel, die kan nu met een paar drukken op de knop het door hem gezochte boek zo vinden. Wat dat betreft is de klassieke winkelbezoeker bijna verdwenen. Wel zijn er nog veel dagjesmensen en boekenliefhebbers die het leuk vinden om wat te grasduinen. Wie gericht zoekt, zal zich echter toch al gauw tot het internet wenden. Mede door die grote rol van internet ben ik blij dat ik als redelijke middenklasser toch mee kan draaien met een open winkel.

Al vanaf het begin heb ik boeken ingevoerd op internet. Dat is aanvankelijk echt een kwestie van meters maken. Het heeft zijn vruchten afgeworpen. Ik zit inmiddels op twaalfduizend titels en de voorraad groeit nog steeds. En uiteraard wordt er ook het nodige verkocht, dus ik ben voortdurend bezig om het aanbod op peil te houden. Daarbij vind ik het heel belangrijk om de tijd te nemen voor de beschrijving van de boeken. Dat moet zorgvuldig gebeuren, vind ik. Je ziet weleens van die slordige beschrijvingen en dat gaat misschien snel, maar uiteindelijk is het zowel voor de klant als de boekhandelaar geen goede zaak. Als je gebreken verzuimt te beschrijven, zal de klant daar later immers toch achter komen. Ik probeer daarom altijd voor heldere en deugdelijke beschrijvingen te zorgen.’

Wat zie jij als de voordelen van het internet?

‘Het kost minder tijd en de opbrengst is groter. Mijn winkel is ineens ook internationaal bereikbaar, 24 uur per dag. Ik verstuur naar Japan en Afrika, om maar wat te noemen. Het vergroot je wereld en je koperspubliek dus enorm. En het woord zeldzaam kunnen we ook schrappen dankzij internet. Als een boek niet te vinden is op het net, dan moet het wel iets heel bijzonders zijn. Dus die platgelopen term mogen we wat mij betreft afschaffen!’

Hoe kom jij aan nieuwe boeken?

‘Vooral via de winkel. Dat gaat als vanzelf, mensen weten hun weg naar het antiquariaat te vinden en er wordt heel veel leuk spul aangeboden. De winkel is als inkoopkanaal toch wel een onmisbare factor voor mij. Ik zou niet weten hoe ik het anders moest doen. Het is dé manier om aan goede boeken te komen.’

Hoe houd je je voorraad op niveau? Ik zie altijd weer nieuwe, goede boeken staan.

‘Door voor kwaliteit goed te betalen. Anders gezegd: mooie boeken hebben een mooie prijs. Dan blijven mensen je vinden voor de inkoop. Ik ben sowieso heel streng op wat ik aanschaf: het moeten echt goede boeken zijn, anders maakt het geen kans, zeker niet op internet. Dus door heel kritisch en beperkt in te kopen en zeker twee tot drie keer per jaar de planken op te schonen, houd ik mijn voorraad fris en op peil. Dat zie ik ook terug in mijn aanbod. Als ik kijk naar de beginperiode, dan zaten daar echt veel boeken bij die ik nu niet meer zou inkopen. Het loont de moeite niet om met boeken op internet te staan die al tientallen keren voorkomen. Of die maar een paar euro opbrengen: hoe moet je dan nog je kosten eruit halen? Maar al te vaak zie je dat winkels met een overjarige, niet geactualiseerde voorraad zitten. Dat is jammer, want zo halen ze minder rendement uit hun zaak. Als je een boek op de plank hebt voor acht euro, kan daar ook een van twaalf euro staan. Als je naarmate je langer je winkel hebt, een beter aanbod tot je beschikking krijgt, is het zaak die goedkopere spullen eruit te gooien. Klinkt misschien nogal koel, maar wil je je hoofd boven water houden in deze branche, dan zul je toch een zekere professionele benadering moeten hebben. Ik zou het anders niet redden. Ik nam me al voor om het zo te gaan doen voordat ik mijn winkel had. Toen reisde ik nog veel door het land en bezocht overal antiquariaten. Het viel me dikwijls op dat boekhandelaren vooral bleven zitten bij de snorrende kachel en wat zaten te lezen. Nu wil ik niet zeggen dat ik het zo goed weet, maar het lijkt me dat je in je winkeltijd ook zoveel nuttigs kunt doen in plaats van je tijd te verlummelen. De kasten opruimen, inprijzen, de winkel schoonhouden..er is genoeg te doen.
En het belangrijkste: zorgen dat de boeken netjes zijn en goed te vinden. Hoe vaak heb ik niet meegemaakt dat ik ergens kwam, naar een boek vroeg en te horen kreeg: Het ligt ergens daar in die hoek. Kom je daar, blijkt het helemaal onderaan de stapel te liggen. Dat gebeurt zo vaak: het is nooit het bovenste boek, lijkt het wel. Ik vind dat niet kunnen en streef naar een nette en opgeruimde winkel, waar alles goed te vinden is.’

Eigenlijk heb je twee zaken: een winkel en een verzendantiquariaat. Is dat wel te combineren?

‘Moeilijk. Ik kom er bijvoorbeeld niet aan toe om boeken in te voeren als de winkel open is. Nauwelijks althans. Dan komt er weer een klant binnen, of er wordt gebeld. Nee, er is te veel afleiding. Daarom voer ik veelal ’s avonds mijn boeken in. Pakjes maken en versturen lukt meestal wel overdag. Een open winkel is echter zoiets anders dan een verzendantiquariaat. Je maakt eens een praatje met iemand, er komt een vraag, een dag verloopt minder efficiënt dan wanneer je ongestoord achter een computerscherm zit te werken. Het is dus inderdaad een beetje moeilijk om die twee bedrijven te combineren. Het zijn twee verschillende benaderingen. Maar dat vind ik er ook leuk aan: de afwisseling.’

Aangezien je in Limburg gevestigd bent, zul je wel een afdeling Limburgensia hebben?

‘Ja, ik heb een heel uitgebreide hoeveelheid boeken over Limburg. Maar dat is zeker niet de enige specialisatie van Coriovallum. Ik heb ook een redelijk mooie collectie literatuur, die ondertussen nationaal geprezen wordt. Klanten mailen soms met een compliment daarover en dat vind ik leuk. Er is hard aan gewerkt. Ook heb ik veel vertaald Russisch werk staan en een aardige verzameling Privé-Domein. Die wisselt, want er wordt voortdurend uit verkocht, maar hij zit altijd wel rond de honderd titels. Dan is er nog een grote afdeling filosofie en klassieken. Ik merk dat daar veel vraag naar is. Ik ben ook trots op de collectie kunst en architectuur, die is heel groot inmiddels. Op die gebieden wil ik me meer en meer gaan toeleggen.’

Kun je een voorbeeld geven van een leuke ervaring uit de praktijk?

‘Ik heb een maand of twee geleden een handschrift van Gerard Reve ingekocht. Het is vrijwel zeker ongepubliceerd en dat vind ik wel bijzonder. Ik kan echt genieten van een mooie inkoop. Of van het vinden van een bepaald boek dat een klant al jaren zoekt. Dat je dan kunt opbellen en zeggen: Ik heb het gevonden voor je! Dan zijn echt de leuke kanten van het vak. Daarbij gaat het overigens helemaal niet om de prijs van een boek, klein of groot, dat maakt me niet uit.

Trouwens, ik heb soms ook wel minder leuke ervaringen. Zo komen hier soms klanten die zo met hun eigen kennis te koop lopen. Opscheppers die alleen maar komen om te vertellen.’

Zie je jezelf dit vak nog lang doen?

‘Zeker. Al zou ik er wel stevig over na moeten denken als ik de winkel niet meer zou kunnen doen. Dat persoonlijke contact met klanten is toch het leukst, een onmisbare factor voor mij. Internet heeft dat niet zo. Maar voorlopig groeit Coriovallum nog steeds, dus ik zie de toekomst met vertrouwen tegemoet!’