Alexander de Grote
Vader van het Hellenisme
Een van de meest legendarische en succesvolle veroveraars uit de Oudheid is zonder twijfel Alexander de Grote (356-323 voor Christus). Deze Macedonische vorst wist door zijn grote successen op het slagveld het ene rijk na het andere te veroveren. Al zag hij zichzelf het liefst als zoon van Zeus, hij bleek uiteindelijk toch menselijk: op 32-jarige leeftijd bezweek hij, waarschijnlijk aan een longontsteking. Er is veel over hem geschreven. Enkele jaren geleden kwam zijn leven weer opnieuw in de belangstelling door de film Alexander (2004), waaraan een sterrencast met onder meer Colin Farrell en Anthony Hopkins meedeed. Maar ook de eigenzinnige professor Robin Lane Fox, een van de bekendste Alexander-experts en schrijver van onder meer het onvolprezen De klassieke wereld. Een epische geschiedenis van de Grieken en de Romeinen. Een selectie interessante boeken over Alexander de Grote volgt hieronder.
Biografieën
Een belangrijke biografie uit de Oudheid is M.B. Mendes da Costa, Plutarchus' levensbeschrijvingen van Alexander (den Groote) en Cajus (Julius) Caesar. Overigens een van de beroemdste uit Plutarchus’ serie der Parallelle levens. In deze biografie vertelt hij onder meer dat Aristoteles de leraar van Alexander was. Een goede, maar beknopte biografie is verder Harold Lambert, Alexander de Grote. Ook een echte aanrader is Peter Bamm, Alexander de Grote : veldheer, levenskunstenaar en begenadigd vorst. Koop hierbij ook zeker het boekje P. Bamm, Alexander de Grote: Macht als noodlot, dat honderden illustraties bevat.
Een van de beste Nederlandstalige boeken over Alexander is het enkele jaren geleden verschenen J. Lendering, .
Alexander de Grote. De ondergang van het Perzische rijk. Jona Lendering weet een zeer onderhoudend portret te schetsen. Bijzonder aan zijn biografie is bovendien dat er veel Iraanse en Babylonische bronnen worden gebruikt. Echt een tip. Het verdient overigens aanbeveling eens te kijken op het mede door Jona Lendering onderhouden www.livius.org.
Verder:
Ian Worthington. Alexander de Grote. De biografie.
Hellenisme
Alexander streefde naar een soort culturele versmelting binnen zijn rijk. Zo trouwde hij met een Perzische prinses (Roxanne) en nam hij diverse Perzische gebruiken over. Maar het was wel de Griekse cultuur die overheerste. Dit laatste zou de eeuwen na zijn dood leiden tot het Hellenisme. De voertaal in grote delen van het oude rijk van Alexander werd het koinè-Grieks. Een interessant boek hierover is T.B.L Webster Het Hellenisme.
Alexander in Nederlandse fictie
Een heldenleven als dat van Alexander zorgde tijdens zijn leven al voor tal van legenden. Zo zou hij de Gordiaanse knoop hebben ontrafeld en zou zijn paard Bucephalus afstammen van de mythische paarden van Diomedes, die getemd werden door Herakles. Maar ook in latere tijden lieten kunstenaars en auteurs zich in hun werk inspireren door Alexander. Het bekendste voorbeeld uit onze literatuur is natuurlijk Iskander, de magistrale historische roman waarvoorLouis Couperus zich uitgebreid verdiepte in Alexander’s leven. Andere Nederlandse romans/toneelwerken zijn:
Willem Jan Otten, Alexander. Tragedie van het succes in vier bedrijven, toneelstuk over Alexanders jacht op Dareios.
Doeschka Meijsings, De tweede man, roman rond de historische Alexander de Grote en een hedendaagse persoon met dezelfde naam.
Verder is er een prachtige vertaling beschikbaar van Valerio Massimo Manfredi, Alexander de Grote, dat uit twee delen bestaat.