Van poëzie tot Pompelmoes
Hans Andreus
(Amsterdam, 21 februari 1926 - Putten, 9 juni 1977) was het
pseudoniem van de Nederlandse dichter en schrijver Johan Willem van der Zant.
Hij ontleende zijn pseudoniem aan Yda Andrea, een medeleerling op de toneelschool. Eens zei hij in een interview: 'Ik ben romantisch en zeer praktisch. Ik ben nuchter, logisch, zakelijk en impulsief. Ik zit zeer ingewikkeld en tegenstrijdig in elkaar. Misschien is dat een voorwaarde tot schrijven' (Telegraaf, 1963). Hij liet een zeer gevarieerd oeuvre na: gedichten, hoorspelen, televisie- en reclameteksten, chansons, romans, een
novelle en vele kinderboeken.
Poëzie
Andreus debuteerde in 1951 met Muziek voor kijkdieren. Hij behoorde in die
tijd tot de experimentele groep De Vijftigers, waarbij ook Lucebert en
Gerrit Kouwenaar waren aangesloten. Vanaf 1955 werd Andreus wat
traditioneler van vorm, bijvoorbeeld met De sonnetten van de kleine waanzin
(1957). Het wordt gezien als zijn beste dichtwerk.Andreus publiceerde tot
aan zijn dood nog veel geregeld dichtbundels, waaronder Al ben ik een reiziger (1959), Syntropisch (1965), Natuurgedichten (1970) en De witte netten van zon en maan (1974). De bundel Laatste gedichten (1977) zou
oorspronkelijk Noorderwind heten. Toen
Andreus wist dat het i.v.m. zijn ziekte zijn laatste bundel zou worden,
veranderde hij de naam in Laatste gedichten.
Vlak voor zijn dood schreef Andreus het volgende sonnet:
Dit wordt het laatste gedicht wat ik schrijf,
nu het met mijn leven bijna is gedaan,
de scheppingsdrift me ook wat is vergaan
met letterlijk de kanker in mijn lijf,
en, Heer (ik spreek je toch maar weer zo aan,
ofschoon ik me nauwelijks daar iets bij voorstel,
maar ik praat liever tegen iemand aan
dan in de ruimte en zo is dit wel
de makkelijkste manier om wat te zeggen),-
hoe moet het nu, waar blijf ik met dat licht
van mij, van jou, wanneer het vallen, weg in
het onverhoeds onnoemelijke begint ?
Of is het dat jij me er een onverdicht
woord dat niet uitgesproken hoeft voor vindt
Bibliografie Hans Andreus
1951 Muziek voor kijkdieren (poëzie)
1951 Vierendelen (met Remco Campert, Hugo Claus en Simon Vinkenoog) (poëzie)
1952 De ronde kant van de aarde (gedichten bij tekeningen van Karel Appel) (poëzie)
1952 Italië (tekeningen van Lucebert) (poëzie)
1953 De taal der dieren (poëzie)
1954 Schilderkunst (poëzie)
1955 Empedocles de Ander (prozagedicht) (poëzie)
1955 Empedocles, de Anderr (proza)
1955 Het explosieve uur (poëzie)
1956 De reis van Langbaard de Twaalfde (kinderboek)
1956 Misschien (poëzie)
1956 Schilderkunst 2e druk (2e herziene druk) (poëzie)
1956 Tweespraak (met Simon Vinkenoog) (poëzie)
1956 Variaties op een afscheid (poëzie)
1957 De sonnetten van de kleine waanzin (poëzie)
1957 Het land van horen en zien (poëzie)
1957 Junge niederländische Lyrik (samen met anderen) (poëzie)
1957 Stel je voor (kinderboek)
1958 De dichter en het afscheid van de jeugd (poëzie)
1958 De kikado (kinderboek)
1958 Gedichten I (verzamelbundel) (poëzie)
1958 Geluid van werkelijkheid. Een experimentele cantate (samen met anderen) (poëzie)
1958 Zoon van Eros (poëzie)
1959 Al ben ik een reiziger (poëzie)
1959 Gedichten II (verzamelbundel) (poëzie)
1960 125 jaar Koninklijke Jutespinnerij en -weverij Ter Horst & Co. N.V., Rijssen Holland 1835-1960 (non-fictie)
1960 Bezoek (proza)
1960 En toen... (kinderboek)
1960 Luisteren met het lichaam (poëzie)
1960 Valentijn (proza)
1960-61 Dorp zonder muziek. Zangspel (Muziek: Tera de Marez Oyens; Tekeningen: Ad Pieters) (poëzie)
1961 Groen land (poëzie)
1961 Tjirp de krekel (kinderboek)
1962 Aarde (poëzie)
1962 Denise (proza)
1962 Drie staat tot een (gedichten bij tekeningen van Martin van Veen, met Simon Vinkenoog en Nico Verhoeven) (poëzie)
1962 Het grote boek vol dierenverhalen (kinderboek)
1963 Henry de filmhond (kinderboek)
1963 Ik hoor het gefluit van de vogels... : voor twee blokfluiten en jeugdkoor SSA (Muziek van Edward Stam) (poëzie)
1963 Kinderverhalen (kinderboek)
1963 Viermaal J en Janus (kinderboekenweekgeschenk) (kinderboek)
1964 De verhalen van meester Pompelmoes (later uitgegeven als ''Meester Pompelmoes en de geleerde kat') (kinderboek)
1964 Een keuze uit zijn gedichten (poëzie)
1964 Klein boek om het licht heen (poëzie)
1964 Mens en dier. Een bundel verhalen en gedichten (samen met anderen (ook 25 genummerde exemplaren) (poëzie en proza)
1964 Op avontuur met meester Pompelmoes (later uitgegeven als 'Meester Pompelmoes en het vliegende jongetje') (kinderboek)
1965 De nieuwe avonturen van meester Pompelmoes (later uitgegeven als ''Meester Pompelmoes vindt een schat'') (kinderboek)
1965 Een bos vol dieren (kinderboek)
1965 Spookuur tussen de middag (later uitgegeven als 'Blijf van ons bos af') (kinderboek)
1965 Syntropisch (poëzie)
1966 De trapeze, deel 4 (met Mies Bouhuys) (poëzie voor kinderen)
1966 De trapeze, deel 5 (met Diet Huber) (kinderboek)
1966 Het grote boek vol dierenverhalen (kinderboek)
1966 Mannetje Muk (kinderboek)
1966 Meester Pompelmoes koopt een auto (kinderboek)
1966 Winterboek (Samen met anderen. Illustraties Hans Kresse, omslag Fiep Westendorp) (kinderboek)
1967 De wonderschelp van Olidin Een boek vol verhalen, strips, wetenswaardigheden, spelletjes, knutselwerk en raadsels (Samengesteld door J.H.W. Veenstra) (kinderboek)
1967 Meester Pompelmoes en de lachplaat (kinderboek)
1967 Straat op stelten (kinderboek)
1967 Symbiosion (poëzie)
1967 The exploration of space (poëzie)
1967 Waarom, daarom (poëzie voor kinderen)
1968 De ruimtevaarder (poëzie)
1968 Liggen in de zon (poëzie)
1968 Meester Pompelmoes en de mompelpoes (kinderboek)
1969 De witters (toneel)
1969 Het grote boek van meester Pompelmoes (kinderboek)
1969 Meester Pompelmoes en het tijgervel (kinderboek)
1970 De rommeltuin (poëzie voor kinderen)
1970 Maarten en Birro (kinderboek)
1970 Meester Pompelmoes gaat naar Parijs (kinderboek)
1970 Natuurgedichten en andere (poëzie)
1971 Grote dieren, kleine dieren (kinderboek)
1971 Jubal (poëzie)
1971 Jubal (proza)
1971 Meester Pompelmoes en de kriebels (kinderboek)
1972 Blikkie de robot (kinderboek)
1972 Dorp zonder muziek (later uitgegeven als 'De Toneelcentrale') (kinderboek)
1972 Dorp zonder muziek (toneel)
1972 Een boekje vol poëzie. Samengesteld uit oude poesie-albums en speciaal voor deze uitgave gemaakte nieuwe verzen van de hand van Hans Andreus ... (samen met anderen) (poëzie)
1972 Het vliegende tuintje (kinderboek)
1972 Vehikel (poëzie)
1973 De fontein in de buitenwijk (poëzie voor kinderen)
1973 Kiliaan op weg naar de stad (kinderboek)
1973 Om de mond van het licht. Een kleine case history (poëzie)
1974 De wijze vis en andere verhalen (kinderboek)
1974 De witte netten van zon en maan (poëzie)
1974 Meester Pompelmoes en het zoekgeraakte grapje (kinderboek)
1974 Paul Snoek. Profiel, autobiografie, bibliografie, beschouwingen (samen met anderen) (non-fictie)
1975 Een boek vol verhalen van meester Pompelmoes (kinderboek)
1975 Gedichten 1968-1974 (poëzie)
1975 Het oude kookboek en sinjeur Frans (kinderboek)
1975 Holte van licht (poëzie)
1975 Kinderversjes (poëzie voor kinderen)
1976 Bijbelse verhalen voor de jeugd (kinderboek)
1976 Dierenverhalen (kinderboek)
1976 Het verhaal van Baldus Beer en Iwan Krasnowitsj (kinderboek)
1976 Oefenmateriaal. 20 auteurs over vivisectie (Samen met anderen)
1977 Het verhaal van de draak Fabiaan (kinderboek)
1977 Laatste gedichten (poëzie)
1977 Meester Pompelmoes en het vliegende jongetje (heruitgave van 'Op avontuur met meester Pompelmoes') (kinderboek)
1978 * Meester Pompelmoes en de geleerde kat (heruitgave van 'De verhalen van meester Pompelmoes') (kinderboek)
1978 Blijf van ons bos af (heruitgave van 'Spookuur tussen de middag') (kinderboek)
1978 Dat licht van mij (bloemlezing door J. van der Vegt) (poëzie)
1978 De beer die op zijn kop stond (heruitgave van 'Maarten en Biro') (kinderboek)
1978 Meester Pompelmoes vindt een schat (heruitgave van 'De nieuwe avonturen van meester Pompelmoes') (kinderboek)
1978 Pepijn (kinderboek)
1978 Woutertje Wonderling (kinderboek)
1983 Hademar de straatzanger (Poppenkastverhalen) (kinderboek)
1983 Verzamelde gedichten (onder redactie van Gerrit Borgers, Jan van der Vegt en Pim de Vroomen) (poëzie)
1984 Raffia (poëzie)
1986 Meester Pompelmoes gaat uit vissen (kinderboek)
1986 Uit het jeugdige leven van Melchior Blovoet (proza)
1989 Hans Andreus / Simon Vinkenoog, Brieven 1950 - 1956 (Inleiding, tekstverzorging en aantekeningen door Jan van der Vegt) (brieven)
1989 Meester Pompelmoes gaat naar een onbewoond eiland (Meester Pompelmoes en de lachplaat/Meester Pompelmoes en de mompelpoes) (kinderboek)
1990 Verzameld proza (proza)
1998 Vertel hoeveel ik van je hou. Vijfendertig liefdesgedichten (Gekozen door Menno Wigman) (poëzie)
19?? De vrije locomotief. Musical in negen delen (Muziek: Han Reiziger. omslag en tekeningen: Lou Strik) (poëzie)
19?? Ik hoor het gefluit van de vogels (Muziek: Albert de Klerk) (poëzie)
2000 De aard van het beestje. Dierenversjes (poëzie voor kinderen)
2003 De witters. In 't Grunnegs overzet deur Aaldrik Hovius (toneel)
